Prema nezvaničnim rezultatima, Hrišćansko-demokratska unija pobjednik je na izborima u najvećoj njemačkoj pokrajini Sjevernoj Rajni-Vestfaliji – CDU može da računa sa 35,9 odsto glasova. Njihov najveći konkurent, Socijaldemokratska patrija (SPD), je gubitnik: prognoze joj daju samo 27,1 odsto glasova, što je najlošiji rezultat SPD-a u istoriji te najmnogoljudnije njemačke pokrajine koja je dugo vremena važila za socijaldemokratski bastion.

Drugi veliki pobjednik je stranka Zelenih: u poređenju sa izborima prie pet godina, oni su osvojili gotovo 12 odsto glasova više i sada su prešli 18 procenata. To znači da će na kraju upravo ta stranka odlučivati u formiranju nove vlade.

Veliki gubitnici su liberali (FDP) koji su na ivici izbornog cenzusa od pet odsto. Desničarska Alternativa za Njemačku (AfD) takođe je izgubila dio birača u odnosu na prošle izbore, ali će po svoj prilici ponovo biti zastupljena u pokrajinskom parlamentu – za razliku od Ljevice, koja je jasno izgubila i daleko je od cenzusa.

Ko će s kim?

U prvim reakcijama vodeći predstavnici i demohrišćana i socijaldemokrata signaliziraju spremnost i zainteresovanost za formiranje nove vlade u toj pokrajini – i smatraju da na to imaju pravo.

Dosadašnji pokrajinski premijer i glavni kandidat CDU, Hendrik Vist, naglašava da je njegova partija jasan pobjednik i da su birači nesumnjivo dali do znanja da ga ponovo žele za predsjednika vlade.

S druge strane, generalni sekretar SPD-a Kevin Kinert naglasio je da je ključno pitanje to koje stranke imaju najveće programske sličnosti, odnosno koje mogu da formiraju bolju koaliciju. Kinert pritom jasno cilja na prilično veliku bliskost socijaldemokrata i Zelenih, koji uostalom i na saveznom nivou – tamo zajedno sa liberalima – čine vladajuću koaliciju pod vođstvom kancelara Olafa Šolca.

U svim planovima ključnu ulogu imaju Zeleni i već sada je sigurno da, što se tiče broja poslanika u pokrajinskom parlamentu, oni mogu da sastave vladu sa demohrišćanima, dok je za savez sa socijaldemokratama potrebno ili da liberali ne pređu cenzus, ili će, ako ga pređu, i oni morati da učestvuju u koaliciji.

Odmah nakon objavljivanja prvih procjena u političkom Berlinu počela su tumačenja značaja tih rezultata za politiku na saveznom nivou. Tako predsjednik demohrišćana Fridrih Merc naglašava da je „ovo fenomenalan rezultat“ i da je to „bilo glasanje i o politici savezne vlade“, a da je „CDU ponovo u igri“.

S druge strane, jedan od dva predsjednika Socijaldemokratske partije Lars Klingbajl naglašava da je dosadašnja demohrišćansko-liberalna koalicija u Sjevernoj Rajni-Vestfliji izgubila vlast, te da je „istinska promjena moguća samo u crveno-zelenoj koaliciji (SPD i Zeleni)“.

Negativna vijest u vezi s ovim izborima jeste rekordno mali odziv birača – samo 56 odsto građana s pravom glasa izašlo je na glasanje, devet odsto manje nego prije pet godina.

Kao glavne teme za birače su, prema anketama, bili problemi s rastom cijena, zabrinutost zbog promjene klime, strah od problema sa snabdijevanjem energentima i rat u Ukrajini.