Za krijumčarenje robe iz Srbije koriste se alternativni putevi “preko brda”, navode iz Carine dan nakon incidenata nastalih na sjeveru Kosovo kada je tamošnja policija u toj oblasti većinski naseljenim Srbima preduzela akciju u cilju suzbijanja šverca.

Portparol carine Kosova Adriatik Staviljeci u izjavi za Radio Slobodna Evropa (RSE) kaže da se za krijumčarenje robe uglavnom koriste mali automobili, zbog lakšeg upravljanja na planinskim putevima.

„Postoje sporedni putevi koje koriste krijumčari (robe), ali ti putevi nisu putevi preko kojih može da se prenese veliki teret, već njima prolaze manji automobili, nastoje da prokrijumčare robu kako bi se izbjeglo plaćanje poreza i robe”, navodi Staviljeci.

Prema informacijama kosovske carine, roba se krijumčari najviše kroz sjever Kosova. U tom dijelu živi većinski srpsko stanovništvo a u tom dijelu se nalaze i dva prelaza sa Srbijom – Jarinje i Brnjak.

Neredi na sjeveru tokom akcije 13. oktobra

Policija Kosova je, u saradnji sa carinom, 13. oktobra sprovela akciju protiv krijumčarenja robe na više lokacija u regionu Prištine, Peći, Južne i Sjeverne Mitrovice, i tom prilikom zaplijenila robu u iznosu od više stotina hiljada eura.

Akcija protiv krijumčarenja naišla je na protivljenje mještana Sjeverne Mitrovice i Zvečana, dvije od četiri opštine sa većinskim srpskim stanovništvom na sjeveru Kosova. Tu je došlo do sukoba, a policija je upotrijebila i suzavac kako bi rastjerala demonstrante.

Tom prilikom povrijeđeno je deset službenika Policije Kosova, dok je deset građana Sjeverne Mitrovice zatražilo medicnsku pomoć zbog povreda.

Zbog krijumčarenja robe je uhapšeno osam osoba, a identifikovano je još deset lica za kojima je Policija raspisala i potjernicu.

Ministar unutrašnjih poslova Kosova Dželjalj Svečlja (Xhelal Svecla) je nakon ove akcije poručio da je ona bila usmjerena protiv protiv krijumčarenja robe i utaje poreza.

Staviljeci, sa druge strane, kaže da je carina Kosova u saradnji sa KFOR-om, blokirala alternativne puteve, za koje je utvrđeno da se koriste za šverc robe.

“Mi, carina i granična policija uz pomoć KFOR –a, pokušali smo da zatvorimo ove puteve, da ne budu prohodni”, kaže Staviljeci.

“Pokušaji krijumčarenja postoje i u drugim djelovima Kosova, ne samo na sjeveru”, dodao je on.

Carina Kosova je i do sada plijenila prokrijumčarenu robu u pograničnom regionu između Kosova i Srbije, a radilo se uglavnom o alkoholnom i bezalkoholnom piću, hrani, te raznoj tehnici.

Mnoga preduzeća i dalje izbjegavaju da podmiruju svoje poreske obaveze

Predsjednik Privredne komore Kosova Berat (Rukiqi) Rukići ocjenjuje da su kosovske institucije u nekoliko navrata ponavljale da rade na sprečavanju krijumčarenja robe ali napominje da ono nije iskorenjeno.

“Krijumčarenje se odvija u različitim oblicima, od životinja do goriva, automobila”, kaže Rukići i dodaje da se najviše krijumčari akcizna roba.

Proizvodi na koje se stavlja akciza na Kosovu su: alkoholna pića, cigarete, energetska pića, ulje i drugi proizvodi.

Rukići dalje za RSE navodi da svaka neformalna ekonomska aktivnost ili nesprečavanje krijumčarenja robe, ostavlja loše posledice po kosovsku ekonomiju.

Međutim, prema podacima Carine, na Kosovu je došlo do povećanja prihoda, odnosno carina je u periodu od januara do septembra ocarinila robu u vrijednosti od preko milijardu eura ili 33 odsto više nego u istom periodu prošle godine.

Na Kosovu je pri Ministarstvu trgovine i industrije registrovano preko 200.000 preduzeća, ali, na osnovu podataka Poreske uprave, oko 35.000 izdaje fiskalne račune.

To znači da mnoga preduzeća i dalje izbjegavaju da podmiruju svoje poreske obaveze. Iz Poreske uprave Kosova je u ranijim izjavama za RSE rečeno da utaja poreza postoji u svim regionima ali je ipak najrasprostranjenija u četiri opštine na sjeveru Kosova, gdje živi većinsko srpsko stanovništvo.