Specijalno državno tužilaštvo nije odgovorilo na pitanja M portala da li potražuju Aleksandra Mrkića i da li ga smatraju optuženikom koji je u bjekstvu, da li su pokrenuti procesi i istrage protiv ostalih aktera iz SKY ECC prepiski koje je protekle sedmice počeo da objavljuje portal Libertas, te da li će SDT pokrenuti posebne istrage o ranijim poslovima Aleksandra Mrkića i Miodraga Dake Davidovića, o kojima se takođe detaljno govori u objavljenim prepiskama.
Od dana kada je Libertas počeo da objavljuje prepiske između Aleksandra Aca Mrkića, koji je od juna prošle godine u bjekstvu, a kojeg SDT sumnjiči da je organizator kriminalne grupe koja se bavila švercom cigareta, i Ilije Vasovića, bivšeg načelnika kriminalističke policije u Baru, uhapšen je samo Vasović i to, prema izjavama Glavnog specijalnog tužioca Vladimira Novovića i portparola SDT Vukasa Radonjića zato što je objavljivanje prepiski „ubrzalo aktivnosti SDT-a“. S obzirom na to da je, prema pisanju Libertasa, ovaj paket SKY ECC prepiski iz Europola stigao u Specijalno policijsko odjeljenje kojim rukovodi Predrag Šuković još u junu prošle godine, ostaje nejasno kako je njihovo objavljivanje „ubrzalo“, praktično osujetilo, aktivnosti SDT-a u ovom slučaju.Takođe, GST Novović je na nedavnom skupštinskom saslušanju ustvrdio da ni jedna SKY ECC prepiska nije dospjela u medije iz Specijalnog državnog tužilaštva, već se to dešavalo isključivo kada materijal bude predat sudovima, kao sastavni dio optužnice ili naredbe za istragu, kada pristup tom materijalu ima mnoga osoba. Međutim, objavljivanje ove „ture“ SKY ECC prepiski demantuje Novovića – niti je materijal do hapšenja Vasovića predat sudovima, niti mu je pristup imao bilo ko van Specijalnog policijskog odjeljenja, odnosno njegovog šefa Predraga Šukovića, i SDT-a, i to punih godinu dana.
U prepiskama Mrkića i Vasovića, vođenim od devetog do 21. januara 2021. godine, kao kopča sa kontroverznim biznismenom Miodragom Dakom Davidovićem pominje se Stevan Simijanović, lažni američki diplomata koji je ordinirao po Crnoj Gori neposredno nakon promjene vlasti 2020. godine, kada ga je ugostio Građanski pokret URA bivšeg premijera Dritana Abazovića. Abazović se takođe pominje u prepiskama Mrkića, Vasovića i Simijanovića, kao osoba za čiji interes i uz čije odobravanje je zapravo uspostavljena čitava šema između Mrkića, Vasovića, Davidovića i Simijanovića. Kako se pretpostavlja, Abazovića u prepiskama pominju kao „Kovrdžavog“ i „Maradonu“.
Ključno pitanje koje je otvoreno nakon objavljivanja ove SKY ECC prepiske je – šta je čekalo SDT godinu dana da uhapsi samo jednog čovjeka, kada je crnogorska javnost pratila slučajeve u kojima su pojedinci hapšeni za mnogo kraće vrijeme, čak i bez konkretnih SKY ECC prepiski koje su sami vodili? Takođe, ukoliko je SKY ECC sam po sebi dokaz, kako tvrdi crnogorsko SDT uprkos presudi Evropskog suda, koje su to radnje oduzele čitavih godinu dana tužiocima da pripreme akciju hapšenja ove grupe? Prema riječima GST Novovića dan nakon hapšenja Vasovića, pojedina lica koja se pominju u ovoj SKY ECC komunikaciji su izdvojena u posebne predmete i očekuju se nova hapšenja, te su time praktično dati signali pojedincima da sklone sebe ili dokaze van domašaja pravosudnih organa.
Slučaj Rada Miloševića i Dakino bjekstvo
Kada je početkom oktobra 2022. godine priveden i saslušan bivši direktor Uprave prihoda i carina Rade Milošević, prve informacije do kojih je M portal tada došao su govorile da su u istoj grupi privedeni i Zdravko Kosanović, dugogodišnji poslovni partner i čovjek od povjerenja Miodraga Dake Davidovića, kao i Brano i Ivan Mićković, te da se očekuje da i sam Davidović bude uhapšen. Ubrzo su sva privođenja, osim Miloševića, demantovali advokati. Tu akciju su sprovodili Agencija za nacionalnu bezbjednost u saradnji sa britanskim obavještajnim službama i Specijalno državno tužilaštvo, te su imena ljudi koji treba da budu uhapšeni držana u strogoj tajnosti do početka samih hapšenja, kojih je trebalo da bude više.
Izvori M portala su nas još tokom tog vikenda u oktobru 2022. dok je akcija trajala, obavijestili da imaju „krtice“ u policiji koje su obavijestile dio osoba koje je trebalo da budu privedene, te da su one već van domašaja crnogorskih organa. Prema informacijama do kojih je M portal došao u međuvremenu, jedna od tih osoba je trebalo da bude upravo Miodrag Daka Davidović, koji se u trenutku sprovođenja akcije nalazio na porodičnom veselju jednog od specijalnih tužilaca. Nije poznato od koga i na koji način je upravo na tom mjestu dobio informaciju da policija potražuje nekoliko osoba u Nikšiću zbog umiješanosti u šverc cigareta i da je Milošević priveden, ali Davidović je momentalno napustio i veselje i Crnu Goru, u koju se nije vratio narednih mjesec dana.
Tadašnje Miloševićevo privođenje, zatim i hapšenje krajem decembra iste godine, prvi je slučaj kada su građanski pokret URA i bivši premijer Dritan Abazović potencijalno povezani sa švercom cigareta, o čemu je M portal pisao u više navrata. Upravo zbog razbijanja tog švercerskog lanca, Abazović je smijenio Sava Kenteru, tadašnjeg vršioca dužnosti direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost. Milošević je nakon šest mjeseci, u junu prošle godine, pušten iz pritvora da na slobodi čeka podizanje optužnice SDT, što se još uvijek nije desilo.
Slučaj Aleksandra Mrkića i potjernica koja „kasni“ sedam mjeseci
Mrkićeva grupa uhapšena je 24. jula 2023. u akciji Specijalnog policijskog odjeljenja i po nalogu SDT, mjesec dana nakon što je SDT dobio paket SKY ECC prepiski koje ovih dana objavljuje Libertas. Ta činjenica govori da je SDT već bilo upoznato sa materijalom i razgovorima Mrkića, Vasovića i Simijanovića, ali tada je već i sam Mrkić bio u bjekstvu, očigledno znajući da se sprema njegovo hapšenje. M portal je ranije pisao da se, prema informacijama do kojih smo došli, Mrkić prvo krio u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, a da se nakon par mjeseci prebacio u Srbiju, gdje najvjerovatnije uživa političku zaštitu tamošnjih vlasti kao i logistiku obavještajnih službi.
Dva dana nakon hapšenja njegove grupe, naredbom SDT KTI-S.BR.143/20 stavljena je zabrana na raspolaganje Mrkićevom imovinom u Crnoj Gori. Osim njega, na optužnici su se našli i Veselin Veljović, Mujo Nikočević, Arsenije Kalezić, Nikola Mrkić, Željko Bulatović, Dušica Bulatović, Predrag Veljić, Borislav Lečić, Nemanja Anđelković, Goran Gluščević, Nikola Bačilović, Sadig Elnagar, Nikola Bubanja i Stefan Bubanja.
M portal je 3. jula prošle godine objavio interni dokument crnogorske policije od 8. avgusta 2020. godine, zaveden pod brojem 070/20-26/1334/1 sa salušanja danas optuženog Stefana Bubanje, jednog od pripadnika Mrkićeve grupe, u kojima se nalazi i SKY ECC prepiska Aleksandra Mrkića sa Bubanjom. Mrkić u toj prepisci mijenja nikove nakon otkrića da je Bubanja uhapšen, kako bi prikrio sebe i optužio druge, a u političko-medijskoj podmetačini bivšeg premijera Dritana Abazovića i „Vijesti“ Mrkićeve poruke su pokušane biti pripisane Vladanu ili Petru Lazoviću. Tog dana je, na zahtjev tadašnjeg premijera Dritana Abazovića, u Vladi održana sjednica Vijeća za nacionalnu bezbjednost koja je trebalo da se bavi podmetnutim SKY ECC prepiskama, međutim, od te teme se naprasno odustalo. Mrkićeve SKY ECC prepiske smo objavili i 4. jula prošle godine.
Osam mjeseci nakon što je M portal objavio Mrkićeve SKY ECC prepiske i nakon što je njegova grupa uhapšena, a on nestao iz Crne Gore, tekstove je potvrdio i Glavni specijalni tužilac Vladimir Novović na sjednici skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu, koja je održana 9. februara ove godine.
„Aleksandar Mrkić, osumnjičeni za šverc cigareta u predmetu sa Veselinom Veljovićem, ispisivao je poruke kada je saznao da je policija došla do vozača kamiona u kojem se nalazilo oko hiljadu i sto paketa cigareta“, kazao je Novović.
„U rješenju kojim je određen pritvor Veselinu Veljoviću, u optužnici koja je podignuta protiv njega, navodi se obrazloženje, između ostalog, ovog dijela. Dakle, zaključak SDT je da je te poruke, do nivoa osnovane sumnje, jer je tu podignuta optužnica, ispisivao okrivljeni Mrkić Aleksandar onog momenta kad je saznao da je policija došla do vozača kamiona u kojem su se nalazile oko hiljadu i sto paketa cigareta. I da to radi upravo da bi prikrio da je on učesnik toga posla – odnosno da su učesnici tog posla neka druga lica a ne on. Tih dana je, čini mi se, promijenio i niknejm koji je do tada koristio“, istakao je Novović, potvrđujući time pisanje M portala od 3. i 4. jula 2023. godine.
Međunarodna potjernica za Mrkićem je raspisana tek u februaru ove godine, čak sedam mjeseci nakon njegovog bjekstva i hapšenja njegove grupe.
Simijanovićeve veze sa Abazovićem razotkrila „Pobjeda“ još 2021.
Dnevni list „Pobjeda“ je početkom 2021. godine, upravo u vrijeme kada Mrkić, Savović, Simijanović i Davidović vode razgovore o preraspodjeli posla i dobiti u švercu cigareta, opširno izvještavao o lažnom diplomati, odnosno srpsko-američkom špijunu Stevanu Simijanoviću, koji je u Crnoj Gori boravio o trošku Građanskog pokreta URA.
Prema informacijama Pobjede, ozbiljnije političke veze Davidovića i Kosanovića sa predstavnicima nove vlasti, formirane nakon avgustovskih izbora 2020. godine, izgrađene su krajem te godine kada je u Crnu Goru, po ,,specijalnom zadatku“ stigao srpsko-američki špijun Stevan Simijanović.
Lažnom američkom diplomati smještaj u Podgorici obezbjeđivala je Ura, u hotelu ,,Ambasador“, gdje je Simijanović boravio nekoliko dana u društvu srpske državljanke Marije Havrilov, članice srpske ultradesničarske organizacije ,,Zavetnici“. Zanimljivo, tu organizaciju je otvoreno podržavao Nemanja Ristić koji je bio na spisku Specijalnog državnog tužilaštva kao osumnjičeni za učešće u pokušaju terorizma i likvidaciji Mila Đukanovića oktobra 2016. godine.
Kako se srpsko-američko-crnogorski državljanin, špijun Simijanović, povezao sa čelnicima Ure, nije obrazloženo.
Ali da su kontakti bili intenzivni, nepobitno je. Simijanović je bio, kako je Pobjeda već pisala, čovjek koji je povezao Davidovića i Kosanovića sa Dritanom Abazovićem, navodno radi stvaranja nekog saveza pred lokalne izbore u Nikšiću. Prema izvorima Pobjede, Davidović je u razgovoru sa Abazovićem tada iskazao interesovanje da se konačno ,,ovlada Lukom Bar i biznisom reeksporta cigareta iz tog mjesta“.
Naime, preko veza u Srpskoj pravoslavnoj crkvi (Simijanović je ipođakon, rukopoložio ga je episkop novogračanički SPC u SAD Longin), lažni američki diplomata se uvukao u izborni štab novoosnovanog Narodnog pokreta Dake Davidovića.
Obećavajući razne stvari, pozivajući se na američke veze i poznanstva sa nekim ljudima iz bezbjednosnih krugova, Simijanović je vrlo brzo postao konekcija Davidoviću sa Abazovićem.
Predstavljajući se kao „čovjek CIA, koju kontroliše Donald Tramp“, Simijanović je, osim političkih veza, pokušao da Davidoviću obezbijedi ulazak u razne vrste poslova koje nova vlast može da obezbijedi. Jedan od tih je i kontrola takozvanog reeksporta cigareta iz Luke Bar.
Simijanović je uhapšen 9. februara nakon što je obavio razgovor sa Miodragom Dakom Davidovićem u sjedištu kompanije ,,Neksan“ u Nikšiću.
Tom prilikom crnogorska policija kod njega je našla gomilu isprava, pravih i lažnih. Među ispravnim dokumentima je bila i nova lična crnogorska karta, izdata od CB Podgorica, od 27. januara 2021. godine, koju je – ispostaviće se kasnije – Simijanović dobio samo dva dana od predaje dokumenata!
Nikad nije istraženo ko je od uticajnih ljudi u policiji i bezbjednosnoj službi posredovao da Simijanović ekspresno dobije lična dokumenta.
Koji dan kasnije, otkrilo se da je diplomatski pasoš SAD – falsifikat. Ambasada SAD u Podgorici je zvanično obavijestila Centar bezbjednosti Nikšić, a policija tužiteljku Osnovnog tužilaštva u Nikšiću, da je riječ o lažnom diplomatskom pasošu, uz napomenu da Simijanović nikada nije bio zaposlen u Stejt Departmentu. Ambasada SAD u Podgorici je tada saopštila Pobjedi da Stevan Simijanović nikada nije radio za Stejt department i da su e-mal adresa na visit karti i diplomatski pasoš koje je koristio – lažni.
Četiri dana od kako je priveden u Nikšiću pod sumnjom da je koristio falsifikovani diplomatki pasoš SAD, Stevan Simijanović je volšebno, 12. januara, prešao na teritoriju Srbije, u ,,audiju“ novosadskih tablica preko graničnog prelaza Dobrakovo izašao iz Crne Gore, nešto poslije 20 sati. Upravo u vrijeme kada je potpredsjednik Vlade i koordinator svih službi bezbjednosti Dritan Abazović pokušavao da na Javnom servisu objasni vlastite konekcije sa Simijanovićem.
Nakon bjekstva, Simijanović više nije viđen u Crnoj Gori, ali jeste u Beogradu, na nedavnoj promociji knjige Dritana Abazovića, i to u drugom redu, tik uz ministre u srpskoj Vladi, o čemu svjedoči i fotografija sa tog događaja.
Kumovi, prijatelji i ostali
Nesumnjivo je da su SKY ECC prepiske koje objavljuje portal Libertas razotkrile nove veze u lancu šverca cigareta, dodatno razjasnile ranija pisanja medija i dešavanja u svijetu crnogorske politike, ali su posebno osvijetlile eventualno nepostupanje pravosudnih institucija u slučajevima u kojima postoje privatne veze.
Kada je riječ o Miodragu Daki Davidoviću, čovjeku koji je nalazi na „crnoj listi“ američkog Stejt Departmenta, njegovo sticanje moći i veza u crnogorskom sistemu traje još od 90-ih godina prošlog vijeka, o čemu se danas zna gotovo sve. Za slučaj novih SKY ECC prepiski su ipak važnije veze njegovog zeta i poslovnog partnera Damjana Abramovića sa crnogorskom tužilačkom organizacijom. Abramović je kum, kako tvrde pojedini izvori, lično sa Glavnim specijalnim tužiocem Vladimirom Novovićem. I bez kumovskih veza o prijateljskoj bliskosti Davidovićevog zeta i GST-a svjedoče fotografije objavljene na društvenim mrežama, na kojima se vide Novović i Abramović u opuštenoj atmosferi dok ćaskaju i igraju bilijar. Abramović na tim fotografijama Novovića oslovljava sa „Bro“ (američki sleng za riječ „Brat“), a neki članovi Abramovićeve porodice Novoviću čak čestitaju rođendan putem društvenih mreža. Pojedini mediji su ranije pisali i o kumovskim vezama Abramovića sa Vrhovnim državnim tužiocem Miloradom Markovićem, ali to nije bilo moguće provjeriti.
Javnosti je od ranije poznata fotografija bivšeg premijera Dritana Abazovića sa Zdravkom Kosanovićem, najbližim saradnikom Dake Davidovića, a novi momenat u raščlanjivanju političko-kriminalno-policijskih veza svakako je i „selfi“ fotografija na kojoj su zajedno nedavno uhapšeni Ilija Vasović, učesnik SKY ECC prepiske sa Aleksandrom Mrkićem i čovjek koji je dogovarao poslove sa Davidovićem, i Artan Kurti, donedavni generalni inspektor Agencije za nacionalnu bezbjednost i intimus Dritana Abazovića.
Ovakva saznanja otvaraju dodatne sumnje u postupanje državnih institucija koje su godinu dana raspolagale SKY ECC materijalom koji bjelodano govori o tome kako su nove vlasti i njima bliski biznismeni krčili sebi put za nelegalne poslove vrijedne više desetina ili stotina miliona eura, ali i kako je proteklih godina dolazilo do određenih smjena i imenovanja u crnogorskom bezbjednosnom sektoru.
Preporučeno
Tokom posljednjih godinu dana, otkad raspolaže materijalom koji je objavio portal Libertas, Specijalno državno tužilaštvo je uhapsilo desetine ljudi na osnovu SKY ECC prepiski, a podignute su i brojne optužnice, dok se neke istrage vode i protiv ljudi kojih nema kao direktnih učesnika u prepiskama, ali je njihovo pominjanje u hakovanoj aplikaciji bilo dovoljan razlog da SDT pokrene postupke.