Tri dana su do izbora u Podgorici, dva do predizborne tišine.

U nedjelju će se suočiti uglavnom isti akteri koji su i ranije izlazili na megdan, s tim što su sada drugačije okolnosti.

Na sceni su, uz nekoliko izuzetaka isti igrači kao i 2022. na lokalnim i 2023. na vanrednim parlamentarnim izborima, s tim što su sada neke koalicije drugačije.

1. Pokret Evropa sad se podijelio. I na lokalnim izborima 2022, i na parlamentarnim 2023. nastupao je sam. Ovog puta se na takav nastup nijesu usudili. U koaliciji su s Demokratama Alekse Bečića.
2. Demokratska partija socijalista je i 2022. i 2023. predvodila jače koalicije. Ovog puta s njima nijesu SDP, SD i LP, koje su formirale koaliciju Evropski savez, kao ni više manjih stranaka. Nema više ni dijela DPS-a koji je s nekadašnjim zamjenikom predsjednika stranke Duškom Markovićem formirao Stranku evropskog progresa.
3. Nova srpska demokratija i Demokratska narodna partija predvode koaliciju u kojoj su formalno i stranke Marka Milačića i Vladislava Dajkovića. Riječ je o tipičnim liderskim strančicama koje se odavno nijesu same izmjerile na izborima i teško da imaju relevantnu snagu i strukturu. Na prošlim parlamentarnim izborima tu je bio i Pokret za promjene koji je sada s listom Jakova Milatovića.
4. Predsjednik države, koji je napustio PES, sada se aktivno uključio, čak i pozajmljivanjem imena, listi kandidata URA-e Luke Rakčevića.
5. Novi igrači su Evropski savez (SDP-SD-LP), Stranka evropskog progresa, te liste donedavnog ministra pravde Andreja Milovića i lista Naprijed dr Vuka Kadića.

Retrospektiva lokalnih ozbora u Podgorici u proteklh 10 godina, te rezultati vanrednih parlamentarnih izbora iz 2023. mogu poslužiti za neke kalkulacije u predvečerje ovih izbora.

Godine 2014. za kandidata DPS-a za gradonačelnika određen je Slavoljub Stijepović. Lista koju je predvodio osvojila je 29 mandata, a sljedeći iza nje Demokratski front 17.

Povezani članci

politika

ANALIZA: PES gubi dah, DPS stabilan uprkos prognozama, unutrašnje prelivanje srpskih stranaka…

politika

ANALIZA BROJKAMA IZBORA U GUSINJU: Kako su se prelivali glasovi od 2020. do juče

svijet

Vučić proglasio pobjedu SNS-a, cenzus prešlo pet lista

Tuzi i Golubvci bile su gradske opštine Podgorice.

Godine 2018. dotadašnja Gradska opština Tuzi postala je zasebna opština na osnovu izmjena i dopuna Zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore, donijetih prethodne godine, pa su izbori održani u Podgorici i gradskoj opštini Golubovci.

Nosilac liste koalicije okupljene oko DPS-a bio je Ivan Vuković. Ta koalicija pobijedila je osvojivši apsolutnu većinu mandata – 32 , što je prvi put da se to dogodilo u Podgorici od 2006.

Nije bilo glasanja Tuzima. Dotadašnja gradska opština postala je zasebna opština.

Na narednim podgoričkim izborima, oktobra 2022, nije više bilo glasanja ni u Golubovcima, budući da je Zeta formirana kao opština.

Ivan Vuković je ponovo bio nosilac liste koalicije okupljene oko DPS-a. Ta koalicija ponovo je osvojila najviše glasova, ali nedovoljno za zadržavanje vlasti. Svi ostali učesnici izbora koji su prošli izborni prag formirali su postizbornu koaliciju.

I konačno, vanredni parlamentarni izbori održani u proljeće 2023. donijeli su najbolji rezultat Pokreta Evropa sad.

Ono što je na prvi pogled očito je trend pada izlaznosti u Podgorici. Godine 2014. na izbore je u Podgorici izašlo 71,53% građana s pravom glasa, da bi taj procenat padao na oko 58,68% na parlamentarnim izborima 2023.

Drugi trend koji je očit je smanjenje razlika između najjačeg i drugog po snazi. Godine 2014. najjača koalicija predvođena DPS-om osvojila je gotovo 20.000 glasova ili 18,28% više od drugoplasiranog Demokratskog fronta. Osam godina kasnije razlika između koalicije predvođene DPS-om i drugoplasirane Evrope sad bila je nešto više od 16.000 glasova ili 16,38%, da bi na parlamentarnim izborima 2023. na glasanju u Podgorici prvoplasirana Evropa sad imala samo nešto više od 8.000 glasova ili oko 10% više od drugoplasirane koalicije predvođene DPS-om.

I treći trend koji je vidljiv je manji ukupan procenat glasova dviju vodećih grupacija, u odnosu na ostale.

Godine 2014. dvije suprotstavljene koalicije – jedna predvođena DPS-om i druga predvođena Novom srpskom demokratijom osvojila su zajedno 74% glasova, a svi ostali 26%. Slično je bilo i 2018, s tim što je tada drugoplasirana bila koalicija DCG-URA. Međutim, 2022. dvije vodeće izborne liste – prvoplasirana predvođena DPS-om i drugoplasirana Evropa sad zajedno su osvojila 60% glasova. Na parlamentarnim izborima 2023, prvoplasirana u Podgorici Evropa sad i drugoplasirana koalicija predvođena DPS-om osvojile su zajedno 56% glasova.

Dakle, podaci glasanja od 2014. do 2023. u Podgorici pokazuju tri trenda. Sve je manja polarizacija na nekadašnja dva suprotstavljena pola. Oni koji su nekada bili vodeći predstavnici dviju konfrontiranih strana osvajaju zajedno sve manje glasova, odnosno građani se sve više okreću ostalim učesnicima izbora. I konačno, trend da građani više izbore ne vide kao biti ili ne biti – Podgoričane izbori sve manje zanimaju.