Vuković podvlači da Crna Gora tone u ozbiljnu institucionalnu i društvenopolitičku krizu, dok etničke tenzije dostižu zabrinjavajući nivo.
Upozorava i da s ovakvom vladajućom većinom naša država ne može ući u Evropsku uniju.Popis trebalo da posluži kao osnova za ustavno redefinisanje Crne Gore
Analitika: Zašto su, prema Vašem mišljenju, rezultati popisa u ovolikoj mjeri uzburkali srpske prorežimske medije? Kako komentarišete konstantne pokušaje unižavanja naše države, miješanjem u unutrašnja pitanja, počev od performansa predsjednika Srbije u Tivtu, do Vučićeve izjave o crnogorskoj nezavisnosti tokom obilježavanja 16 godina postojanja SNS-a?
Vuković: Navršilo se 180 godina otkako je Ilija Garašanin, tadašnji ministar unutrašnjih poslova, kasniji predsjednik Vlade Srbije i jedan od najuticajnijih srpskih državnika 19. vijeka, napisao „Načertanije“ – program stvaranja velike srpske države koja je trebalo da obuhvati i Crnu Goru. Od tada do danas, s izuzetkom generacije srpskih liberala, koju su predvodili Marko Nikezić i Latinka Perović, te kratkotrajnih mandata Ivana Stambolića i premijera Đinđića, političke elite Srbije, manje ili više otvoreno, slijede Garašaninovu viziju.
U tom smislu, hegemonistički odnos Aleksandra Vučića prema Crnoj Gori ne predstavlja izuzetak. Uostalom, 2011. godine, u vrijeme kada je predsjednik Srbije bio Boris Tadić, lider deklarativno proevropske Demokratske stranke, usvojena je „Strategija očuvanja i jačanja odnosa Srbije sa dijasporom i Srbima u regionu“ koja u potpunosti reafirmiše principe na kojima počiva srpska velikodržavna ideja. Drugim riječima, želja Srbije da uređuje unutrašnje odnose u Crnoj Gori ne samo da je starija od aktuelnog predsjednika nama susjedne države, već će ga, sklon sam da vjerujem, u političkom smislu i nadživjeti.
U tom kontekstu, treba razumjeti i Vučićev odnos prema pitanju crnogorske državne nezavisnosti, kao i brojne izjave o tome da je popis stanovništva u Crnoj Gori „veoma važno pitanje za Srbiju“. Po priznanju samog Vučića, koji je često govorio o tome da Srbi u našoj državi moraju imati makar onoliko prava koliko imaju Albanci u Sjevernoj Makedoniji, jasno je da je popis trebalo da posluži kao osnova za ustavno redefinisanje Crne Gore, odnosno njenu transformaciju iz države građana u državu naroda.
Valja se prisjetiti i najava njegovih bliskih saradnika, kao i njegove političke posluge u Crnoj Gori, da će Srba na popisu biti približno koliko Crnogoraca, te da će se ne manje od 50% stanovnika Crne Gore izjasniti da govori srpskim jezikom.
Uprkos agresivnoj i posve nepristojnoj kampanji koja je iz Beograda vođena sa ciljem etničkog inženjeringa u Crnoj Gori (sjetimo se samo ponuda crnogorskim državljanima da će se besplatno liječiti u Srbiji ako se deklarišu kao Srbi, odnosno studentima, kojima je obećano besplatno školovanje na tamošnjim univerzitetima), rezultati popisa demantovali su takve najave. Otud nervoza među velikosrpskim nacionalistima u Beogradu i Crnoj Gori.
Zahtjev da srpski bude prepoznat kao službeni jezik potpuno deplasiran
Analitika: Nakon rezultata popisa, aktuelizovano je pitanje promjene Ustavom definisanog službenog jezika. Demokrate i poslanik PES-a Darko Dragović podržali su ovu inicijativu, dok je premijer u Skupštini kazao da promjene Ustava neće biti bez širokog konsenzusa. Šta je pozadina ovakvog neosnovanog zahtjeva?
Vuković: Imenovanje službenog jezika u Crnoj Gori izvršeno je na isti način kao i u svim drugim državama nastalim disolucijom bivše Jugoslavije. Nekadašnji srpsko-hrvatski/hrvatsko-srpski jezik, kako je glasio njegov zvanični naziv, preimenovan je u srpski, hrvatski, bosanski i – crnogorski. Dakle, naziv službenog jezika u Crnoj Gori nije vezan za bilo koju nacionalnu zajednicu, već za samu državu. Stoga je zahtjev da se o tom pitanju odlučuje na osnovu rezultata popisa potpuno deplasiran.
Uz to, sljedstveno logici onih koji tvrde da činjenica da najveći broj naših građana govori srpskim jezikom nužno znači da bi on morao biti prepoznat kao službeni jezik, Crna Gora bi, imajući u vidu nacionalnu strukturu, trebalo da bude redefinisana kao „država Crnogoraca i ostalih“, što niko ko je istinski građanski orijentisan ne bi podržao.
Treba podsjetiti i na to da Ustav Republike Srbije, u članu 10, definiše srpski kao „jezik u službenoj upotrebi“, odnosno na isti način kako to čini Ustav Crne Gore. Konačno, procedura izmjene Ustava u dijelu koji se tiče statusa službenog jezika podrazumijeva 2/3 većinu u Parlamentu Crne Gore i podršku na referendumu 3/5 od ukupnog broja birača, odnosno njih preko 320,000, što ni hipotetički nije moguće.
Zato, pomenute stavove pojedinih partija vlasti i njihovih funkcionera treba razumjeti isključivo kao izraz želje da se što bolje politički pozicioniraju u okviru tzv. pro-srpskog biračkog tijela u Crnoj Gori, te da političkim sponzorima u Beogradu pošalju poruku da se na njih, i nakon popisa, može računati.
Teze o ustavotvornoj skupštini potpune besmislice
Analitika: Predsjednik parlamenta Andrija Mandić tokom premijerskog sata pomenuo je ustavotvornu skupštinu, dok je potpredsjednik Vlade Milun Zogović ustvrdio da se pitanje jezika može riješiti kroz institut dopune Ustava. Očekujete li da će, svjesni činjenice da ne mogu obezbijediti ni dvotrećinsku, a kamoli tropetinsku podršku na referendumu, dio aktuelne vlasti zaista pribjeći antiustavnim rješenjima?
Vuković: G. Mandić i g. Zogović su dovoljno pravno i politički pismeni da znaju da su u pitanju potpune besmislice. Sedmi dio (članovi 155-157) Ustava Crne Gore jasno definiše proceduru njegove izmjene. „Ustavotvorna skupština“ i „dopuna Ustava“ nijesu obuhvaćeni tom procedurom.
U prevodu, najave predstavnika vladajuće koalicije znače poziv na rušenje ustavnog poretka u zemlji. Ukoliko bi se u tako nešto zaista i krenulo, svaki građanin Crne Gore imao bi obavezu – pravnu, političku i patriotsku – da ustane u zaštitu države, njenih vitalnih interesa i demokratskog sistema.
Ako Mandić i njegovi saveznici uspiju da politički destabilizuju CG bio bi to kraj njenog EU puta
Analitika: Kako komentarišete dešavanja tokom premijerskog sata, Spajićevu nezainteresovanost, oštre tonove na ivici fizičkog sukoba i Mandićevu polemiku sa poslanicima opozicije?
Vuković: Iako trenutno obavlja visoku funkciju predsjednika Skupštine, Andrija Mandić nije ništa drugo do najobičniji eksponent političkih interesa zvaničnog Beograda u Crnoj Gori. Najjednostavnije kazano, u pitanju je čovjek koji, vođen nacional-šovinističkom ideologijom i lukrativnim interesima, radi ono što mu gazde iz susjedne države nalože, isključivo protiv interesa sopstvene države.
Drago mi je što sve veći broj građana Crne Gore, u prvom redu onih koji se deklarišu kao Srbi, razumiju da Mandić nije nikakav „predstavnik Srba“, kako se uglavnom predstavlja, već velikosrpskog nacionalizma koji je, dok i dalje bogato finansijski nagrađuje one koji mu politički služe, donio nesreću desetinama hiljada ljudi širom bivše Jugoslavije.
O tome svjedoče i rezultati izbora održanih u Crnoj Gori tokom posljednjih godinu dana, među kojima su i oni u Andrijevici u kojoj, prema podacima sa posljednjeg popisa, živi gotovo 70% Srba, a đe je koalicija predvođena Mandićevim NSD-om u junu osvojila tek 3 od 29 mandata.
Kao takvog, odlukom da aktuelnu Vladu najprije formira uz podršku nekadašnjeg DF-a, a potom i da u nju uvede Mandićeve partijske kolege, premijer Spajić ga je u potpunosti politički legitimisao. Da li je, u međuvremenu, razumio sa kim, u političkom smislu, ima posla, pokazaće predstojeće neđelje i mjeseci.
U ovom trenutku, Mandić i njegovi politički sponzori imaju dva cilja. Jedan je kratkoročni – Crnu Goru treba, po svaku cijenu, spriječiti u namjeri da postane prva naredna država-članica EU. Aleksandar Vučić, čiji mediji već duže od decenije Crnu Goru prikazuju kao disfunkcionalnu državu ogrezlu u kriminalu, prosto ne smije (sebi) dozvoliti ona prije Srbije uđe u Evropsku uniju.
U tom smislu, Vučićeva nedavna izjava u Kotoru da nijedna zemlja Zapadnog Balkana neće postati dio EU prije Ukrajine nije stvar političke prognoze, već politički zadatak za Mandića i ostatak njegove političke posluge u Crnoj Gori. Otud konstantni pokušaji predsjednika Skupštine da, pominjanjem kapele na Lovćenu, izmjenom loga Skupštine, pokušajima da ponizi državnu zastavu, kao i najavom ustavnih reformi i uvođenja dvojnog državljanstva, podigne tenzije u našoj zemlji, odnosno da natjera opoziciju na radikalniji odgovor njegovom političkom divljanju u Parlamentu. U konačnom, ukoliko Mandić i njegovi politički saveznici uspiju da politički destabilizuju Crnu Goru, bio bi to kraj njenog evropskog puta.
Drugi, dugoročniji cilj velikosrpske politike u Crnoj Gori odnosi se na promjenu njenog građanskog karaktera. Po modelu koji je primijenjen u post-konfliktnim (!) društvima kao što su Bosna i Hercegovina i Liban, našu državu treba etno-federalizovati, tj. politički transformisati u zajednicu naroda. Vođeni tim motivom, istovremeno posvećeni sistematskom zatiranju crnogorskog nacionalnog i kulturnog identiteta, Vučićevi politički pioni u Crnoj Gori uporno promovišu ideju (lažnog) „nacionalnog pomirenja“.
Otud zadovoljstvo predsjednika Parlamenta činjenicom da, po njegovim riječima, u Vladi trenutno sjede „predstavnici Srba, Bošnjaka, Albanaca i drugih naroda“. Otud i njegov zahtjev da se vojska, policija i državne službe (a, sjutra, neizbježno, i način izvođenja nastave u školama, tako što bismo imali posebne programe za učenike različitih nacija) reorganizuju u skladu sa rezultatima nedavno održanog popisa.
U konačnom, ukoliko Mandić i njegovi politički saveznici uspiju da unište građansku Crnu Goru, bio bi to i njen definitivni kraj.
O sudbini Crne Gore mogu odlučivati samo njeni građani
Analitika: Mandić je javno saopštio da ima srpsko državljanstvo. Kako komentarišete ćutnju MUP-a?
Vuković: Osim golemih finansijskih resursa, bezbjednosnog aparata i sa njim povezanih kriminalnih struktura, široko razgranate mreže režimskih medija i političke instrumentalizacije Srpske pravoslavne crkve, uticaj Aleksandra Vučića na političke prilike u susjednim državama, uključujući Crnu Goru, počiva na tzv. izbornom turizmu, odnosno mogućnosti da, u zavisnosti od političkih potreba, izveze ili u Srbiju uveze nekoliko desetina hiljada birača.
Beogradski izbori u decembru 2023. godine su pokazali, a nedavni izbori u Podgorici potvrdili da ogroman broj ljudi istovremeno ostvaruje pravo glasa u Srbiji, Bosni i Hercegovini (Republici Srpskoj) i Crnoj Gori. U prevodu, ova lica su u posjedu državljanstva pomenutih država i, u najvećem broju, imaju istovremeno prijavljeno prebivalište u tim državama, što ni po zakonu, ni na logičkoj ravni nije moguće.
U Crnoj Gori, zakon ne dozvoljava mogućnost dvojnog državljanstva, osim u slučaju da je lice primljeno u državljanstvo druge države prije 3. juna 2006. godine, kada je zvanično proglašena državna nezavisnost Crne Gore. Uz to, zakon nalaže da svako ko je nakon navedenog datuma stekao državljanstvo druge države po automatizmu gubi državljanstvo Crne Gore.
Predsjednik Skupštine je jedan od onih državljana Crne Gore koji su, nelegalno, u posjedu državljanstva i druge države, budući da je, po sopstvenom priznanju, za prijem u državljanstvo Srbije aplicirao nakon 2007. godine. U skladu sa njegovim destruktivnim odnosom prema državnim i nacionalnim interesima Crne Gore, Mandić, ne samo da nije informisao naše državne organe o sticanju državljanstva druge države, već je pozvao i svoje političke istomišljenike da učine isto, računajući – ispostaviće se, ispravno – na to da zvanična Srbija o tome neće informisati Crnu Goru.
Demokratska partija socijalista je, u više navrata, a bez uspjeha, i formalno zahtijevala podatke od Ministarstva unutrašnjih poslova Crne Gore u vezi s ovim slučajem. Osim toga, iako smo i prethodno bili svjesni postojanja takve prakse, uoči lokalnih izbora u Podgorici došli smo do konkretnih dokaza o tome da veliki broj lica nezakonito ostvaruje pravo glasa u Crnoj Gori.
U ime naše partije, uz očekivanje da će preduzeti konkretne akcije protiv njih, nadležne državne organe o tome je informisao predsjednik Živković. Istovremeno, uvjereni da je „izborni turizam“ platforma za širenje malignog političkog uticaja u državama regiona i, kao takav, jedan od najvećih problema za njihov demokratski razvoj, o svemu smo informisali i predstavnike međunarodne zajednice u Crnoj Gori.
Najzad, želim da Vas uvjerim da se na tome nećemo zaustaviti, odnosno da ćemo, u narednom periodu, udvostručiti napore kako bi se stalo na kraj ovakvoj praksi. O političkoj sudbini Crne Gore mogu odlučivati samo njeni građani.
Uvođenje dvojnog državljanstva okupacija u mirnodopskim uslovima
Analitika: I kada je riječ o dvojnom državljanstvu, premijer nije želio da da konkretan odgovor, već se ponovo pozvao na konsenzus. Ukoliko većina na čelu s Mandićem pokuša da kroz izmjene Zakona o crnogorskom državljanstvu pristupi uvođenju dvojnog državljanstva, hoće li opozicija adekvatno reagovati? Očekujete li i uključivanje međunarodnih partnera, imajući u vidu opasne posljedice po etničku strukturu Crne Gore, ali i crnogorski identitet?
Vuković: Najavljene izmjene Zakona o crnogorskom državljanstvu rezultirale bi time da nekoliko stotina hiljada ljudi koji žive van granica naše zemlje dobije državljanstvo Crne Gore. Ukoliko bi prijavila prebivalište u Crnoj Gori, ta lica bi, dvije godine po dobijanju državljanstva, dobila i pravo glasa u našoj državi, budući da, prema odredbama Ustava (član 45), „pravo da bira i da bude biran ima državljanin Crne Gore koji je navršio 18 godina života i ima najmanje dvije godine prebivališta u Crnoj Gori”.
Kao posljedica ovakvog etno-političkog inženjeringa, građani Crne Gore efektivno bi izgubili pravo da odlučuju o sopstvenoj političkoj sudbini. U krajnjem, problematizovanje samog državno-pravnog statusa Crne Gore bilo bi samo pitanje vremena.
Dakle, jasna je politička namjera onih koji zagovaraju navedeno zakonsko rješenje. Crnu Goru treba politički obezličiti i, u konačnom, poništiti njenu državnu nezavisnost. U komunikaciji sa predstavnicima vladajuće većine u Crnoj Gori, uključujući premijera i predsjednika Skupštine, kao i sa međunarodnim partnerima, Demokratska partija socijalista je jasno saopštila da je u pitanju „crvena linija“. Njeno prelaženje značilo bi, de facto, okupaciju Crne Gore u mirnodopskim uslovima. Tako nešto nećemo dozvoliti ni po koju cijenu.
Zakon o stranim agentima najjednostavniji način da se sahrani evropska perspektiva
Analitika: Očekujete li da će se Zakon o stranim agentima naći u skupštinskoj proceduri?
Vuković: Osim što govori o autoritarnom karakteru njihove politike, najava predlaganja Zakona o stranim agentima koji bi, na način na koji se to čini u Putinovoj Rusiji, targetirao organizacije civilnog društva u Crnoj Gori, apsolutno je na liniji destruktivnog djelovanja lidera nekadašnjeg DF-a u kontekstu procesa evropske integracije naše države.
Drugim riječima, kako to pokazuje i iskustvo Gruzije čiji pregovori o pristupanju EU su nedavno zaustavljeni upravo nakon usvajanja sličnog zakona, ne postoji jednostavniji način od ovoga da „sahranite“ evropsku perspektivu neke zemlje. Budući da im je, kako sam i prethodno naveo, to jedan od prioritetnih političkih zadataka u Crnoj Gori, Mandić i družina dobro znaju šta rade kada pominju takvo zakonsko rješenje.
Hoće li u tome biti uspješni, zavisi od odnosa ostatka vladajuće većine, prvenstveno Pokreta Evropa sad. Iako je, do sada, premijer Spajić uglavnom politički „igrao“ onako kako „svira“ predsjednik Skupštine, što za posljedicu ima veoma zabrinjavajuću političku situaciju u zemlji, želim da vjerujem da niko u PES-u ni ne pomišlja da podrži ovakav, anti-evropski prijedlog koalicionih partnera.
Država čiji čelnici ne poštuju njene simbole, Ustav i zakone
Analitika: Premijer je kazao kako je izvještaj EK o napretku Crne Gore veoma pozitivan. Ipak, mislite li da je, osim pohvala u kontekstu napretka koji je krunisan dobijanjem pozitivnog IBAR-a, EK notirala i uputila jasne kritike i upozorenja, koji ukazuju na antievropske poteze, poput narušavanja odnosa sa Hrvatskom, te uticaja proruskih snaga, insistiranjem na polarizujućim temama kojima se produbljuje politička nestabilnost? Koje su, prema Vašem mišljenju, najvažnije poruke iz Izvještaja?
Vuković: Dozvolite mi da, u odgovoru na Vaše pitanje, ponovim ocjene koje sam izrekao na konferenciji za medije u Skupštini Crne Gore, u povodu godišnjice rada Vlada i objavljivanja izvještaja Evropske komisije o Crnoj Gori.
Dok vladajuća koalicija deklarativno zagovara dobrosusjedske odnose, potpredsjednik Vlade otvoreno negira nezavisnost Kosova, predsjednik Skupštine negira genocid u Srebrenici, a tri lidera vladajućih partija proglašena su nepoželjnim osobama u Hrvatskoj.
Dok vladajuća koalicija govori o 100% usklađenosti sa Vanjskom i bezbjednosnom politikom EU, četiri ministra u Vladi Crne Gore nedavno su glasala protiv odluke o produženju sankcija Ruskoj Federaciji.
Dok vladajuća većina i dalje govori o popunjavanju mjesta u Ustavnom sudu kao važnom postignuću uoči dobijanja IBAR-a, već pet mjeseci Ustavni sud nema sedmog sudiju jer politička trgovina konstituenata vlasti nije završena. Uzgred, nedostaju nam i dva člana Tužilačkog savjeta.
Dok vladajuća koalicija hvali efikasnost Tužilaštva, poslanica vladajućeg PES-a, sa pozicije predsjedavajuće Administrativnim odborom Skupštine Crne Gore, ne dozvoljava da se procesuira zahtjev istog Tužilaštva za skidanje imuniteta potpredsjedniku Nove srpske demokratije i predsjedniku Opštine Nikšić, zbog krivičnog djela izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje. Istovremeno, Tužilaštvo utvrđuje da li je poslanik vladajućeg PES-a prao novac za potrebe vođe jednog od dva ozloglašena kriminalna klana u Crnoj Gori.
Dok vladajuća koalicija hvali angažman novog rukovodstva Agencije za sprečavanje korupcije, pomenuti potpredsjednik NSD-a ignoriše mišljenje ASK-a o nespojivosti funkcija predsjednika opštine i poslanika.
Dok vladajuća koalicija govori o potrebi inkluzivnog pristupa u kontekstu procesa evropske integracije Crne Gore, ne samo da ne postoji nikakva saradnja sa civilnim sektorom, već se najavljuje usvajanje zakona koji direktno targetira nevladine organizacije.
Dok vladajuća koalicija govori o profesionalnim medijima, Javni servis je snažno politizovan, a privatni mediji izloženi političkom i finansijskom progonu.
U najkraćem, kraj prve godine mandata aktuelne Vlade i izvještaj EK, Crna Gora dočekuje kao država čiji prvi ljudi ne poštuju njene simbole, Ustav i zakone; država u kojoj – umjesto ozbiljne rasprave o zakonskim rješenjima i demokratske kontrole Vlade – Skupština sve više služi kao ustanova za liječenje višedecenijskih političkih frustracija njenog, po svemu nedostojnog predsjednika; država u kojoj su najvažnije institucije svedene na mjeru političke trgovine i ostvarivanja nezdravih ličnih ambicija nekvalifikovanih, nesposobnih i, nerijetko, nepismenih funkcionera partija na vlasti; država čije rukovodstvo navodno teži dobrosusjedskim odnosima, a čini sve da nas posvađa sa komšijama; država u kojoj vladajuća koalicija ratuje sa medijima i nevladinim organizacijama nad kojima ne uspijeva da uspostavi političku kontrolu; država u kojoj ogroman broj ljudi osjeća strah za sopstvenu sigurnost.
Uz sve napore koje državotvorna, progresivna, proevropska opozicija, na čelu sa Demokratskom partijom socijalista, ulaže kako bi Crna Gora uspjela na putu evropske integracije, država s ovakvom vladajućom većinom ne može u Evropsku uniju!
Vladajuću većinu održavaju partijski interesi i strah od izbora
Analitika: Možemo li uopšte reći da je vladajuća većina stabilna, imajući u vidu razmjenu teških riječi koje su se mogle čuti prethodnih dana?
Vuković: U posljednje vrijeme, često možete čuti predstavnike vladajućih partija koji se hvale time da, nakon rekonstrukcije, aktuelna Vlada ima dvotrećinsku, tj. “nikada veću podršku u crnogorskom parlamentu”.
Da su se nekada bavili političkom teorijom, znali bi da to baš i nije za pohvalu, budući da, osim malobrojnih izuzetaka, postojanje takve političke većine u parlamentu jedne države predstavlja prilično pouzdan indikator da nešto nije u redu sa njenim demokratskim sistemom. Da pojednostavim, slične primjere ćete naći u brojnim zemljama koje se danas karakterišu kao hibridni, polu-autoritarni režimi, a vrlo rijetko u državama zrele demokratije.
U našem slučaju, po mom sudu, u pitanju je posljedica dominacije partitokratsko-klijentelističke svijesti nad programsko-ideološkim principima. Drugim riječima, za mnoge političke subjekte u Crnoj Gori jedino je važno biti na vlasti i, na taj način, omogućiti različite privilegije rukovodstvu i članovima partije.
Sa kim se ta vlast dijeli, koji su principi na kojima počiva ta saradnja, te šta je krajnji cilj djelovanja u takvim političkim aranžmanima, djeluje potpuno irelevantno. Zato je, u konkretnom slučaju, i bilo moguće da u 44. Vladu istovremeno uđe Bošnjačka stranka i partije nekadašnjeg DF-a, pa su danas njena dva potpredsjednika lider BS-a, g. Ibrahimović i jedan od lidera NSD-a, g. Aleksić koji je, prije samo pet godina, predlagao da se u Beranama podigne spomenik četničkom komandantu Pavlu Đurišiću.
Osim do kraja ogoljenih partijskih interesa čija apsolutizacija za posljedicu ima katastrofalno stanje u gotovo svim djelovima državne uprave, ono što vladajuću koaliciju održava u životu jeste i strah od novih izbora, odnosno – da budem do kraja precizan – od narastajuće snage Demokratske partije socijalista.
Uostalom, na lokalnim izborima u pet opština, održanim tokom proteklih godinu dana, DPS je zabilježila prosječan rezultat od gotovo 30%. Takav rejting naše partije dodatno dobija na značaju ako imamo u vidu ambijent u kom su pomenuti izbori održani, odnosno ogromnu startnu prednost vladajućih partija usljed višegodišnje, sistemske i, uoči samih izbora, brutalne zloupotrebe državnih resursa u političke svrhe.
Uz to, na podgoričkim izborima koje su mnogi s pravom okarakterisali kao nezvanične prijevremene parlamentarne izbore, vladajuće partije sa državnog nivoa osvojile su tek 42% glasova.
Dakle, građani u kontinuitetu šalju jasnu poruku da je, iako nepristojno glomazna, populističko-nacionalistička Vlada zapravo izgubila legitimitet da vodi Crnu Goru. Istovremeno, o tome kako funkcionišu stvari u okviru vladajuće koalicije govori i način na koji komuniciraju njeni konstituenti.
Samo u ovakvoj Vladi je moguće da, uz prijetnje prijavom Tužilaštvu, ministar unutrašnjih poslova optuži premijera za izvršenje krivičnog djela. Samo u ovakvoj Vladi je moguće da njen potpredsjednik predsjednika Skupštine nazove “prevarantom” i “kukavicom”, a da mu njegove partijske kolege odgovore sa time da je “šovinista”.
Odgovornost za to kako nam trenutno izgledaju Vlada i, u sve većoj mjeri, sama država, dominantno pripada lideru najjače vladajuće partije i aktuelnom premijeru. Naime, na parlamentarnim izborima u junu prošle godine, ubjedljiva većina birača podržala je političke subjekte koji zagovaraju vrijednosti građanske, multietničke i evropske Crne Gore.
Umjesto toga, nakon što je g. Spajić njihove glasove “odnio Andriji Mandiću”, dobili su dokazane nacional-šoviniste i mrzitelje evropskog sistema vrijednosti na najodgovornijim funkcijama u zemlji.
Zahvaljujući takvom njegovom izboru, Crna Gora sve dublje tone u ozbiljnu institucionalnu i društveno-političku krizu, etničke tenzije dostižu zabrinjavajući nivo, dok pokušaji dijela vladajuće koalicije da našu državu skrene sa puta koji vodi ka punopravnom članstvu u EU, postaju sve očigledniji. Zato bi bilo dobro – za Crnu Goru, njene građane i našu evropsku budućnost – da mandat ove Vlade traje što kraće.
Poslata poruka da je Podgorica dominantno građanska sredina
Analitika: Očekujete li da će doći do dogovora o formiranju vlasti u Podgorici? Kakav bi mogao biti ishod pregovora koje će gospodin Abdić, kao nosilac liste sa najviše osvojenih glasova započeti sa opozicionim subjektima? Ukoliko bi pak došlo do dogovora na drugoj strani, između koalicije okupljene oko Dritana Abazovića i predsjednika Milatovića i koalicija koje čine partije državne vlasti, da li bi to značilo i obesmišljavanje samog izbornog procesa, ako znamo da je Milatovićeva i Abazovićeva koalicija učestvovala u rušenju gradske vlasti?
Vuković: Na lokalnim izborima održanim krajem septembra, građani Podgorice poslali su nekoliko jasnih poruka. Najprije, još jednom se potvrdilo da je Demokratska partija socijalista ubjedljivo najjača politička snaga u Crnoj Gori.
Podsjećanja radi, u budućem sazivu Skupštine Glavnog grada, DPS će imati jednak broj mandata (19) kao Pokret Evropa sad, Demokrate i Nova srpska demokratija, odnosno stranke koje čine 90% Vlade Crne Gore – zajedno.
Potom, ubjedljiva većina Podgoričana glasala je za političke promjene, tj. protiv onih partija koje su tokom prethodnih godinu i po dana – dozvolite mi da dodam, na katastrofalan način – vodile Podgoricu. Konačno, regionu, Evropi i svijetu smo poslali poruku da je naš grad dominantno građanska sredina, na šta sam, kao prethodni gradonačelnik, posebno ponosan.
U skladu sa političkom praksom koja postoji u svim demokratskim zemljama, dr Abdić, kao nosilac naše izborne liste, pozvao je na razgovor o formiranju buduće vlasti one partije koje su na izborima nastupale s opozicione platforme.
Ako su poruke njihovih lidera građanima Podgorice tokom izborne kampanje bile iskrene, odnosno ako su im zaista tražili mandat kako bi se užasno stanje u kom se naš grad nalazi počelo mijenjati, onda ne vidim nijedan razlog zbog kog se, uz podršku 30 odbornika u lokalnom parlamentu, uskoro ne bi formirala nova gradska uprava.
Preporučeno
Štaviše, ukoliko su g. Milatović i g. Abazović prethodnih neđelja i mjeseci govorili ono što zaista misle o političkoj konkurenciji i, posebno, partijama vlasti, te ukoliko namjeravaju da opet učestvuju na nekim izborima u Crnoj Gori uz očekivanje da će im građani pokloniti povjerenje, teško mi je da uopšte zamislim drugačiji postizborni scenario.
Video